بوم کسب و کار به معنی نقشه و راهبرد کسب و کار است. تهیه بوم کسب و کار به کمک ابزارها و فرایندهایی انجام می شود که شامل بررسی بازار، تحلیل رقبا، تحلیل SWOT، تحلیل PEST و غیره است. در این فرایند، اطلاعاتی درباره محصول یا خدمات ارائه شده، بازار هدف، رقبا، محیط خارجی و داخلی، هزینه ها و سودآوری، منابع انسانی و ساختار سازمانی جمع آوری می شود.
بعد از جمع آوری اطلاعات، باید به فرموله کردن نقشه و راهبرد کسب و کار پرداخت. در این مرحله، باید اهداف کسب و کار، راهبردهای توسعه، محصولات و خدمات، بازار هدف، رویه های بازاریابی، ساختار سازمانی، هزینه ها و سودآوری و غیره شناسایی شوند.
بوم کسب و کار، به کسب و کار امکان می دهد تا برای رسیدن به اهداف خود، از بهترین راهبردها و روش ها استفاده کند و در نهایت بتواند به بهترین شکل ممکن در بازار عمل کند. به علاوه، بوم کسب و کار به کسب و کار امکان می دهد تا از فرصت ها و چالش های موجود در بازار به بهترین شکل استفاده کند و در نهایت به سودآوری بیشتری دست یابد
تهیه بوم کسب و کار در واقع فرایندی است که برای شروع یک کسب و کار جدید، یا برای بهبود یا توسعه کسب و کار موجود، انجام می شود. در این فرایند، ابتدا باید بازار مورد نظر و نیاز های آن، رقبا، محیط خارجی و داخلی و سایر عوامل مرتبط با کسب و کار مورد بررسی قرار گیرد. سپس با تحلیل دقیق این اطلاعات، بوم کسب و کار برای کسب و کار تهیه می شود.
در تهیه بوم کسب و کار، معمولا از مدل های مختلفی استفاده می شود که به ترتیب به شرح زیر هستند:
- تحلیل SWOT: در این مدل، نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدات کسب و کار مورد بررسی قرار می گیرد.
- تحلیل PEST: در این مدل، محیط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری کشور/منطقه مورد بررسی قرار می گیرد.
- تحلیل رقبا: در این مدل، رقبا و رویکردهای آن ها در بازار مورد بررسی قرار می گیرد.
- تحلیل مالی: در این مدل، هزینه ها، درآمدها، سودآوری و سایر عوامل مالی کسب و کار مورد بررسی قرار می گیرد.
- تحلیل مخاطرات: در این مدل، مخاطرات مرتبط با کسب و کار مورد بررسی قرار می گیرد.
- بعد از تحلیل دقیق این مدل ها، باید بوم کسب و کار با توجه به نتایج تحلیل ها تهیه شود. در این بوم کسب و کار، اهداف کسب و کار، راهبردهای توسعه، محصولات و خدمات، بازار هدف، رویه های بازاریابی، ساختار سازمانی، هزینه ها و سودآوری و غیره باید شناسایی شوند. در نهایت، این بوم کسب و کار به کسب و کار امکان می دهد تا برای رسیدن به اهداف خود، از بهترین راهبردها و روش ها استفاده کند و در نهایت بتواند به بهترین شکل ممکن در بازار عمل کند